काठमाडौँ । काठमाडौँ महानगरपालिकाले स्थानीय भाषाको पाठ्यक्रम र पाठ्यपुस्तकलाई सरल, सहज, व्यवहारिक र वैज्ञानिक बनाउन संशोधन प्रक्रिया अगाडि बढाएको छ ।
महानगर शिक्षा विभागले विज्ञ समूह गठन गरेर प्रक्रिया अगाडि बढाएको हो । नेपाल भाषाको पाठ्यक्रम तथा पाठ्यपुस्तकमा संशोधन तथा परिमार्जन समितिका पदाधिकारी तथा विषय विज्ञसँगको छलफलमा उपप्रमुख सुनिता डङ्गालले सिकाइ विधिलाई निर्देशित गर्ने पाठ्यपुस्तकलाई बालमैत्री बनाउँदै लैजानुपर्ने बताउनुभयो । उहाँले पाठ्यक्रम तर्जुमा गर्दा तथा पाठ्यपुस्तक पुनर्लेखन गर्दा त्यसको प्रभावकारितालाई ध्यान दिनुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।
“स्थानीय भाषाको पठनपाठन थप पुस्तक पढाउन र परीक्षा लिनका लागि मात्र होइन, यसले पहिचान तथा रैथाने समुदायको मौलिकता र चिनारी पनि स्थापित गर्छ भन्ने हो । यो उद्देश्य पूरा गराउनेगरी पाठ्यपुस्तक आवश्यक छ”, उहाँले भन्नुभयो, “यसको प्रभावकारी शिक्षणका लागि संस्थागत विद्यालयमा नेपाल भाषा अध्यापन गर्ने शिक्षक÷शिक्षिकाहरूलाई प्राथमिकतामा राखेर यसपछिको क्षमता विकास कार्यक्रम आयोजना गर्न ध्यान दिन आवश्यक छ ।”
सामुदायिक विद्यालयमा नेपाल भाषाका सहायक प्रशिक्षकहरूका लागि विभिन्न चरणमा तालिम दिइएकाले यसपटक संस्थागत विद्यालयका शिक्षक÷शिक्षिकालाई प्राथमिकतामा राखेर तालिम दिनुपर्नेमा उपप्रमुख डङ्गोलको जोड छ ।
महानगरपालिकाले स्थानीय पाठ्यक्रम तर्जुमा गर्ने क्रममा कक्षा १ देखि ८ सम्म नेपाल भाषाको ‘येँ देय् म्हसिके’अर्थात् ‘काठमाडौँलाई चिनौँ’ पाठ्यपुस्तक पढाइरहेको छ । यससँगै तामाङ भाषाको पाठ्यपुस्तक पनि कार्यान्वयनमा छ ।
यी विषयका परीक्षामा कक्षा ४ र ५ मा ७५ अङ्कको अभ्यास र २५ अङ्कको सैद्धान्तिक मूल्याङ्कन हुने गरेको छ । कक्षा ६, ७ र ८ मा भने ५० अङ्कको अभ्यास र ५० अङ्कको सैद्धान्तिक मूल्याङ्कन गर्ने गरिएको छ ।
स्थानीय पाठ्यपुस्तकका पाठहरूमा मौलिक नाम, धार्मिक, सांस्कृतिक तथा सामाजिक पक्ष, जात्रा, चाडपर्व, संस्कार संस्कृतिलाई चिनाउने चित्र र सङ्केत राखिएका छन् । काठमाडौँका प्रमुख जाति नेवारको जनजीवन, कला, सीप, कौशल, व्यवसाय, स्वास्थ्य, सरसफाइ, रहनसहन, व्यक्तित्व परिचय बोल्ने भाषा, लेख्ने लिपि, परम्परागत खेलजस्ता कुरा विषयवस्तुको रूपमा राखिएका छन् ।
